En dan ligt de nieuwe Paaskaars in de kerk….
Als koster pak ik de kaars voorzichtig uit en probeer het op de standaard te plaatsen. Meestal past die niet, want elke kerk heeft zijn eigen paaskaars standaard. Het gaatje onder de kaars moet groter bij ons en met een appelboor en mesje probeer ik het gat te vergroten. En maar hopen dat de kaars niet scheef gaat staan….Het lukt altijd en anders moet er een bierviltje onder…..
In Scharsterbrug buigen beide kosters zich over de plaatsing van de paaskaars en met hulp lukt het daar ook.
Tijdens deze bezigheden, kwam mij bij de volgende vragen in gedachten en zo ontstond dit schrijven.
—-Hoe komt de Paaskaars bij ons in de kerk —
Maar eens mailen met familie de Jong, zij weten en doen veel. En zo kreeg ik het volgende berichten:
We bestellen de paaskaars meestal bij Boca kaarsen, die een vestiging in Almere heeft. We proberen elk jaar een andere kaars te bestellen. En dat gaat dan om de opdruk met de jaargang.
–—En wat doen we met de “oude” Paaskaars—-
De diaconie zoekt voor de oude kaars een juiste bestemming in elk van de beide dorpen. Iemand in Scharsterbrug en de ander in de Ouwster Trijegean. Dat is dan een gemeentelid of zoals verleden jaar dat een van de paaskaarsen naar ds. Wiebenga is gegaan. De kerkelijke gemeente bekostigt de kaarsen.
—-De betekenis van de Paaskaars——-
Heb ik gevraagd aan dominee en hij schreef het volgende:
In een grote meerderheid van de Protestantse kerkgebouwen brandt een Paaskaars. De Paaskaars is een kaars die op de Paasmorgen de kerk binnengedragen en voor het eerst ontstoken wordt. Bij ons gebeurt dat meestal door kinderen die afscheid hebben genomen van de zondagsschool. Het kaarslicht symboliseert de aanwezigheid van de levende Jezus Christus, die het Licht van de wereld is.
Om deze reden worden Paaskaarsen in de regel aangestoken voor aanvang van de dienst: Christus is de Eerste, Hij gaat ons voor, bij het opgaan van de morgenzon had Hij op Pasen de dood reeds overwonnen. Daar kwam geen mensenhand aan te pas. Zo symboliseert de kaars: Zijn licht heeft het duister overwonnen.
In de katholieke traditie brandt de Paaskaars van Pasen tot aan Pinksteren. Dan wordt de kaars gedoofd, ‘omdat de Geest het Licht dan in mensenharten legt’. In Protestantse Kerken brandt de kaars het hele jaar rond. Aan het slot van de dienst op Goede Vrijdag wordt de kaars gedoofd, waarna de gemeente in stilte de kerk verlaat. Op Paasmorgen wordt de nieuwe Paaskaars aangestoken (die dan ook het jaartal van dat kalenderjaar krijgt).
Symbolen
Een Paaskaars kan van verschillende symbolen voorzien zijn. De meeste ‘standaard’-kaarsen, en ook de onze, bevatten de ‘alpha’ en de ‘omega’. Dat zijn de eerste en laatste letters van het Griekse alfabet. Grieks is de taal waar het Nieuwe Testament oorspronkelijk in geschreven. De ‘alpha’ en de ‘omega’ staan symbool voor het Begin en het Einde van alles. In het midden bevindt zich bij onze kaars nog twee Griekse letters, namelijk de ‘chi’ en de ‘rho’. De ‘chi’ ziet er uit als de letter X, en de ‘rho’ als de letter P. Het zijn de eerste twee letters van het Griekse woord ‘Christos’ (Christus). Het symbool werd vaak gebruikt als inscriptie in catacomben en graven. De twee letters, X en P, zijn in elkaar verweven en vormen zo geen letterlijk kruis, maar verwijzen er wel naar.
Daaronder is het logo van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) afgebeeld.
De wereld in
De Paaskaars brandt altijd als er twee, drie of meer in Jezus’ Naam in de kerkzaal aanwezig zijn: uitvaarten, huwelijken, zondagsdiensten, etc. De kaars dient daarom niet te kort en te dun te zijn. Het is gebruikelijk dat de kaars niet verder opbrandt dan het bovenste symboolteken op de kaars (meestal de letter alpha). De oude Paaskaars wordt na Pasen weggegeven aan bijvoorbeeld een dorpsgenoot die zorgen kent of iemand die zich heeft ingezet voor de gemeente. Deze brandt dan (hopelijk) nog door in een huiskamer, en zo gaat het Licht van het Evangelie van kerkzaal naar huiskamer, en zo vanuit de kerk de wereld in.
Als ik nu zondags voor de dienst de Paaskaars aansteek, heb ik er meerdere gedachten bij……
Roelie de Bos, koster in Ouwsterhaule.